Formlar, Denetimler ve Alt Formlar

Formlar

Oluştur sekmesinde bulunur.

Veri Sayfası Görünümü yerine daha renkli daha kolay ve başka bir programlamaya gerek kalmadan görsel programlama yapılan nesnedir. Formlara düğmeler ve başka işlevler de ekleyebilirsiniz.

Etkili bir form, veritabanınızın kullanımını hızlandırır, çünkü insanlar ihtiyaç duydukları verileri bulmak için arama yapmak zorunda kalmaz. Görsel olarak çekici bir form, veritabanıyla çalışmayı daha keyifli ve daha verimli hale getirir, ayrıca hatalı verilerin girilmesini önleyebilir. 

Form Örneği:

Form Tasarımı :

Form Görünümü :

Bölünmüş Form Aracını Kullanarak Bölünmüş Form Oluşturma

Aynı veri kaynağına bağlıdırlar. Üst kısımda bir alan seçildiğinde, alt alanda da seçilir.

Bölünmüş form oluşturmak için:

•       Oluştur sekmesi - Formlar grubu - Formu Böl

Çoklu Öğe Aracını Kullanarak Form Oluşturma

• Oluştur sekmesi - Formlar grubu - Birden Çok Öğe

Form Sihirbazı'nı Kullanarak Form Oluşturma

• Oluştur sekmesi - Formlar grubu - Diğer Formlar ve Form Sihirbazı      

Boş Form Aracını Kullanarak Form Oluşturma

Forma yalnızca birkaç alan koymak istiyorsanız hızlı bir form oluşturma yolu olabilir.

• Oluştur sekmesi - Formlar grubu - Boş Form  

Forma logo, başlık, sayfa numarası veya tarih ve saat eklemek için Biçimlendirme sekmesindeki Denetimler grubunda bulunan araçları kullanın.

Forma daha fazla denetimler eklemek için Forma sağ tıklatıp Tasarım Görünümü tıklatarak Tasarım görünümüne geçin. Bundan sonra Tasarım sekmesindeki Denetimler grubunda bulunan araçları kullanabilirsiniz.

          1.       Logo

2.       Tarih Ve Saat

3.       Sayfa Numaraları

4.       Düğme

5.       Etiket

6.       Alt Form/ Alt Rapor

7.       İlişkili Nesne Çerçevesi

8.       Dikdörtgen

9.       Seçenek Düğmesi

10.    Sayfa Ekle

11.    Resim

12.    İlişkisiz Nesne Çerçevesi

13.    Ek

14.    Çizgi Rengi

15.    Tümünü Seç

16.    ActiveX Denetimleri

17.    Başlık

18.    Metin Kutusu

19.    Birleşik Kutu

20.    Liste Kutusu(Form Denetimi)

21.    Çizgi

22.    Seçenek Grubu

23.    Onay Kutusu

24.    Değiştirme Düğmesi

25.    Sekme Denetimi

26.    Grafik Ekle

27.    Sayfa Sonu İmi Ekle Veya Kaldır

28.    Köprü Ekle

29.    Çizgi Kalınlığı

30.    Çizgi Türü

31.    Özel Efekt

32.    Denetim Varsayılanı Belirle

33.    Seç

34.     Denetim Sihirbazı

Denetimler

Denetimler veri görüntüleyen, eylemler gerçekleştiren ve etiketler ve görüntüler gibi kullanıcı arabirimini geliştiren bilgileri görüntülemenize ve bu bilgilerle çalışmanıza olanak veren nesnelerdir. En sık kullanılan denetim, metin kutusudur ama etiketler, onay kutuları ve alt form/alt rapor denetimleri gibi denetimler de vardır.

Denetimler ilişkili, ilişkisiz ve hesaplanan olabilir;

• İlişkili denetim: Veri kaynağı, bir tablo veya sorgudaki bir alan olan denetime, ilişkili denetim adı verilir. Veritabanınızdaki alanlardan gelen değerleri görüntülemek için ilişkili denetimleri kullanırsınız. Değerler metin, tarihler, sayılar, Evet/Hayır değerleri, resimler veya grafikler olabilir. Örneğin, bir çalışanın soyadını görüntüleyen bir formdaki metin kutusu, bu bilgiyi Çalışanlar tablosundaki Soyadı alanından alabilir.

• İlişkisiz denetim: Alan veya deyim gibi veri kaynağı olmayan bir denetime ilişkisiz denetim denir. Bilgileri, çizgileri, dikdörtgenleri ve resimleri görüntülemek için ilişkisiz denetimleri kullanırsınız. Örneğin, formun başlığını görüntüleyen bir etiket, ilişkisiz denetimdir.

• Hesaplanan denetim: Veri kaynağı, alan yerine bir deyim olan denetime hesaplanan denetim denir. Deyim tanımlayarak denetimde veri kaynağı olarak kullanmak istediğiniz değeri belirtirsiniz. Deyim; işleçlerin ( = ve + gibi), denetim adlarının, alan adlarının, tek bir değer getiren işlevlerin ve sabit değerlerin bir bileşimi olabilir. Örneğin, aşağıdaki deyim, Fiyat alanındaki değeri sabit bir değerle (0,75) çarparak, bir ürünün fiyatını yüzde 25 indirimli olarak hesaplar.
  
  = [Fiyat] * 0,75

Denetim Düzenleri

Denetim düzenleri, denetimlerinizi yatay ve dikey şekilde hizalayarak formunuza standart bir görünüm kazandıran kılavuzlardır. Denetim düzenini, her hücresinde bir denetim bulunan bir tablo gibi düşünebilirsiniz. Aşağıdaki yordamlarda denetim düzenlerine denetim ekleme, kaldırma veya yeniden düzenleme işlemlerinin nasıl yapılacağı gösterilmiştir.

Denetim düzenleri iki şekilde gelir ; sekmeli ve yığın.

•       Sekmeli denetim düzenlerinde, denetimler elektronik tablolarda olduğu gibi, etiketleri yukarıda olan satır ve sütunlar halinde düzenlenir. Sekmeli denetimler her zaman formun iki bölümü kaplar; denetimler hangi bölümde olursa olsun, etiketler üstteki bölümdedir.

•      Yığın düzenlerinde denetimler, kağıt formlarda karşılaştıklarınız gibi, her birinin solunda bir etiketle birlikte dikey olarak yer alır. Yığın düzenleri her zaman tek bir form bölümü içinde yer alır.

Bir formda her iki türde birden fazla denetim düzeniniz olabilir. Örneğin, her kayıt için bir satır veri oluşturmak üzere bir sekmeli düzeniniz ve bunun altında aynı kayıttan ek veri içeren bir veya daha fazla yığın düzeniniz olabilir.

Denetim Düzenini Sekmeliden Yığına Veya Yığından Sekmeliye Değiştirme

Bütün bir düzeni bir türden diğerine değiştirmek için:

• Düzeni seçin.
• Düzenle sekmesi - Denetim Düzeni grubu - Sekmeli veya Yığın

Alt Form

Alt form oluşturulurken seçilen alanların bütün kayıtlarının görüntülenmesini istemiyorsak hiçbiri ana formu alt forma bağlayan alanların tanımladığı bölümlerden biri seçilmemelidir. Aksi takdirde sadece bulunduğunuz kaydın bilgileri görünür.

Alt Form İçeren Form Oluşturmak

Alt form, başka bir formun içine eklenen formdur. Birincil form ana form ve bu formun içindeki form da alt form olarak adlandırılır. Form/alt form birleşimi zaman zaman hiyerarşik form, ana/ayrıntılı form veya üst/alt form olarak adlandırılır.

Alt formlar, özellikle bir-çok ilişkisi içeren tablolardan veya sorgulardan veri göstermek istediğinizde etkilidir. Örneğin, Kategoriler tablosu ve Ürünler tablosundan veri göstermek için alt form içeren bir form oluşturabilirsiniz. Kategoriler tablosundaki veri, ilişkinin "bir" tarafıdır. Ürünler tablosundaki veri ise ilişkinin "çok" tarafıdır  her kategoride birden fazla ürün olabilir.

          1.      Ana form, ilişkinin "bir" tarafındaki verileri gösterir.

          2.      Alt form, ilişkinin "çok" tarafındaki verileri gösterir.

Bu form türünde ana form ve alt form, alt formda yalnızca ana formda yer alan geçerli kayıtla ilişkili veriler görüntülenecek şekilde bağlıdır. Örneğin, ana form Alkolsüz İçecekler kategorisini gösterdiğinde, alt form yalnızca Alkolsüz İçecekler kategorisindeki ürünleri gösterir. Form ve alt form bağlantılı olmasaydı, alt form yalnızca Alkolsüz İçecekler kategorisindekileri değil, bütün ürünleri görüntülerdi.

 Alt Formlarla ilişkili terimlerin bazıları ;

Terim	Tanım
Alt form denetimi	Bir formu başka bir forma katıştıran denetimdir. Alt form denetimini, veritabanınızdaki başka bir nesnenin (ister başka bir form, tablo veya bir sorgu olsun) "görünümü" olarak düşünebilirsiniz. Alt form denetimi, denetimde görüntülenen veriyi ana formdaki veriye bağlamanızı sağlayan özellikler sunar.
Kaynak Nesne özelliği	Denetimde hangi nesnenin görüntüleneceğini belirleyen alt form denetimi özelliğidir.
Veri Sayfası	Tıpkı elektronik tablo gibi, verinin satır ve sütunlar halinde basit bir görünümüdür. Alt form denetimi, kaynak nesnesi tablo veya sorgu olduğunda ya da kaynak nesnesi Varsayılan Görünüm özelliği Veri Sayfası olarak ayarlanan bir form olduğunda, veri sayfası görüntüler. Bu durumlarda, alt form zaman zaman alt form yerine veri sayfası olarak adlandırılır.
Alt Alanları Bağla özelliği	Alt formdaki hangi alan veya alanların ana forma bağlanacağını belirten alt form denetimi özelliğidir.
Üst Alanları Bağla özelliği	Ana formdaki hangi alan veya alanların alt forma bağlanacağını belirten alt form denetimi özelliğidir.

Önce bütün ilişkileri kurun. Bu, Access'in alt formlarla ana formlar arasındaki bağlantıları otomatik olarak oluşturmasını sağlar. Veritabanınızdaki tablolar arası ilişkileri görüntülemek, eklemek veya değiştirmek için gelişmiş araçlar sekmesinde, çözümle grubunda, ilişkiler öğesini tıklatın.

Alt form denetimi, kaynak nesnesi olarak bir forma sahip olduğunda, forma yerleştirdiğiniz alanları içerir ve tek form, sürekli form veya veri sayfası olarak görüntülenebilir. Bir alt formun bir form nesnesini temel almasını sağlamanın avantajı, alt forma [Miktar] * [Birim fiyat] gibi hesaplanan alanlar ekleyebilmenizdir.

Ayrıca kaynak nesnesi tablo veya sorgu olan bir alt form denetimi oluşturarak forma veri sayfası da ekleyebilirsiniz. Veri sayfaları, alt formlar kadar özelleştirilemez; örneğin, bir veri sayfasına hesaplanan alan ekleyemezsiniz. Ancak, hesaplanan alan içeren bir form esasına göre bir alt form oluşturabilir ve ardından o formun Varsayılan Görünüm özelliğini Veri Sayfası olarak ayarlayabilirsiniz. Bunun sonucunda, hesaplanan alan içeren veri sayfası türünde bir alt form oluşur.

Form Sihirbazı'nı Kullanarak Alt Form İçeren Form Oluşturma

         1.       Oluştur sekmesi - Formlar grubu - Diğer Formlar ve Form Sihirbazı'nı tıklatın.

         2.       Sihirbazın ilk sayfasında, Tablolar/Sorgular açılan listesinde, tablo veya sorgu seçin.         Bu örnek için, alt formda her kategoriye yönelik ürünleri görüntüleyen bir Kategoriler formu oluşturmak için Tablo: Kategoriler (bir-çok ilişkisinin "bir" tarafı) öğesini seçin.

        3.       Bu tablo veya sorgudan eklemek istediğiniz alanları çift tıklatın.

        4.       Sihirbazın aynı sayfasında, Tablolar/Sorgular açılan listesinden başka bir tablo veya sorgu seçin. Bu örnek için, Ürünler tablosunu (bir-çok ilişkisinin "çok" tarafı) seçin.

        5.       Bu tablo veya sorgudan eklemek istediğiniz alanları çift tıklatın.

        6.       Sihirbazı başlatmadan önce ilişkileri doğru ayarladığınızı varsayarsak, İleri düğmesini tıklattığınızda, sihirbaz Verilerinizi nasıl görüntülemek istiyorsunuz? sorusunu  yani verinizi hangi tablo veya sorguyla görüntülemek istediğinizi sorar. Bu örnek için, Kategoriler formunu oluşturmak üzere Kategorilere göre yi tıklatın. Sihirbaz formun küçük bir diyagramını görüntüler. Formun alt bölümündeki kutu alt formu gösterir.

       7.       Sihirbaz sayfasının altında, Alt form içeren form seçeneğini belirleyin ve İleri yi tıklatın.

       8.       Sihirbazın Alt formunuz için hangi yerleşimi istiyorsunuz? sayfasında, alt formunuz için istediğiniz düzene bağlı olarak Sekmeli veya Veri Sayfası nı tıklatın. Her iki düzen stilinde de alt form verileri satırlar ve sütunlar halinde düzenlenir, ancak sekmeli düzende özelleştirme olanakları daha fazladır. Veri sayfası düzeni bir tablonun veri sayfası görünümü gibi daha belirli bir yapıdayken, sekmeli alt formlara renk, grafik ve başka biçim öğeleri ekleyebilirsiniz. Seçiminizi yaptıktan sonra, İleri yi tıklatın.

       9.       Sihirbazın Hangi stili istersiniz? sayfasında, form için bir biçimlendirme stili seçin. Önceki sayfada Sekmeli yi seçtiyseniz, seçtiğiniz biçimlendirme stili de alt forma uygulanır. Seçiminizi yaptıktan sonra, İleri yi tıklatın.

Bir Formu Diğerinin Üzerine Sürükleyerek Alt Form Oluşturma

İki geçerli formunuz varsa ve birini diğerinin alt formu olarak kullanmak istiyorsanız bu işlemi kullanın.

1.       Tasarım görünümünde, ana form olarak kullanmak istediğiniz formu açın.

2.       Tasarım sekmesinde, Denetimler grubunda, Denetim Sihirbazlarını Kullan aracı seçili değilse, tıklatarak seçin.

3.       Gezinti Bölmesi'nden ana forma bir form sürükleyin.

Access, ana forma alt form denetimi ekler ve denetimi Gezinti Bölmesi'nden sürüklediğiniz forma bağlar. Access ayrıca veritabanınızda tanımlanan ilişkileri temel alarak alt formu ana forma bağlamayı dener. Access alt formu ana forma nasıl bağlayacağını belirleyemezse, alt form denetiminin Alt Alanları Bağla ve Ana Alanları Bağla özellikleri boş kalır ve aşağıdakileri yaparak bu özellikleri el ile ayarlamanız gerekir:

1.         Gezinti Bölmesi'nde ana formu sağ tıklatın ve ardından Tasarım Görünümü'nü tıklatın.

2.         Seçmek için alt form denetimini bir kez tıklatın.

3.         Özellik sayfası görünmüyorsa, görüntülenmesi için F4 tuşuna basın.

4.         Özellik sayfasının Veri sekmesinde, Alt Alanları Bağla özellik kutusunun yanındaki düğmesini tıklatın.

           Alt Form Alan Bağlayıcısı iletişim kutusu görünür.

1.          

2.          

3.          

4.          

5.         Üst Alanlar ve Alt Alanlar açılan listelerinde, formları bağlamak istediğiniz alanları seçin. Hangi alanları kullanacağınızdan emin değilseniz, Access'in bağlantı alanlarını belirlemeyi denemesini sağlamak için Öner öğesini tıklatın. İşleminiz bittiğinde, Tamam'ı tıklatın.

Formları bağlamak için kullanmak istediğiniz alanı görmüyorsanız, üst formun veya alt formun kayıt kaynağını düzenleyerek, bağlanan alanın orada olmasını sağlamanız gerekebilir. Örneğin, form bir sorguyu temel alıyorsa, bağlantı alanının sorgu sonuçlarında bulunduğundan emin olmanız gerekir.

6.         Ana formu kaydedin ve Form görünümüne geçin ve ardından formun istediğiniz gibi çalıştığını doğrulayın.

Alt Formu Tasarım Görünümünde Yeni Bir Pencerede Açma

Tasarım görünümünde, ana formunda çalışmakta olduğunuz alt formda tasarım değişiklikleri yapmak isterseniz, alt formu kendi penceresinde açabilirsiniz:

1.         Alt formu tıklatarak seçin.

2.         Tasarım sekmesinin Araçlar grubunda Yeni Pencerede Alt Form'u tıklatın.

İki Alt Form İçeren Form Oluşturma

Bu yordam, aşağıdaki özelliklere sahip bir form ile iki alt form oluşturur:

•           Ana form, ilk alt formla bir-çok ilişkisine sahiptir.

•           İlk alt form, ikinci alt formla bir-çok ilişkisine sahiptir.

•           Ana form her iki alt form denetimini içerir.

Form Oluşturma

1.      Oluştur sekmesinin Formlar grubunda Diğer Formlar'ı ve ardından Form Sihirbazı'nı tıklatın.

2.      Sihirbazın ilk sayfasında, Tablolar/Sorgular açılan listesinde, ana form için tablo veya sorguyu seçin. Örneğin  Siparişler alt formu ve Sipariş Ayrıntıları alt formu şeklinde iki alt formu olan bir Müşteriler formu oluşturmak istediğinizi varsayalım. Müşteriler tablosunu (ilk bir-çok ilişkisinin "bir" tarafı) seçin.

Not:   İlk olarak hangi tablo veya sorguyu seçtiğiniz önemli değildir.

3.      Bu tablo veya sorgudan eklemek istediğiniz alanları çift tıklatın.

4.      Sihirbazın aynı sayfasında, Tablolar/Sorgular açılan listesinde, ilk alt form için tablo veya sorguyu seçin. Bu örnek için, Siparişler tablosunu (ilk bir-çok ilişkisinin "çok" tarafı) tıklatın ve ardından bu tablo veya sorgudan eklemek istediğiniz alanları çift tıklatın.

5.      Sihirbazın aynı sayfasında, Tablolar/Sorgular açılan listesinde, ikinci alt form için tablo veya sorguyu seçin. Bu örnek için, Sipariş Ayrıntıları tablosunu (ikinci bir-çok ilişkisinin "çok" tarafı) seçin ve ardından bu tablo veya sorgudan eklemek istediğiniz alanları çift tıklatın.

6.      Sihirbazı başlatmadan önce ilişkileri doğru ayarlamanız durumunda İleri'yi tıklattığınızda, sihirbaz Verilerinizi nasıl görüntülemek istiyorsunuz? sorusunu  yani verinizi hangi tablo veya sorguyla görüntülemek istediğinizi sorar. Bu örnek için, Müşteriler formunu oluşturmak üzere Müşterilere göre'yi tıklatın.

7.      Alt formları olan form seçeneğini belirleyin.

8.      Sihirbazın kalan sayfalarındaki yönergeleri uygulayın. Son'u tıklattıktan sonra, Access iki alt form denetimi içeren bir ana form ile iki başka form nesnesi  (alt formların her biri için bir tane) oluşturur.

İç İçe Geçmiş Alt Formlar İçeren Form Oluşturma

Bu yordam, aşağıdaki özelliklere sahip bir form ile iki alt form oluşturur:

•        Ana form, ilk alt formla bir-çok ilişkisine sahiptir.

•        İlk alt form, ikinci alt formla bir-çok ilişkisine sahiptir.

•        İlk alt form, ikinci alt formu içerir.

                Not:   Bu yordamda iki düzeyde alt formlar oluşturulur, ancak yordamı yineleyerek en çok yedi düzeyde alt formlar oluşturabilirsiniz.

1.      Alt form içeren bir form oluşturun.

2.      Ana formu Tasarım görünümünde açın.

3.      Alt formu tıklatarak seçin.

4.      Tasarım sekmesinin Araçlar grubunda Yeni Pencerede Alt Form'u tıklatın.

Access alt formu yeni bir pencerede açar.

1.       

2.       

3.       

4.       

5.      Gezinti Bölmesi'nden alt forma form, tablo veya sorgu sürükleyin. Access ilk alt formun içinde başka bir alt form ve alt form için bir form oluşturur.

                Access, alt forma alt form denetimi ekler ve denetimi Gezinti Bölmesi'nden sürüklediğiniz forma bağlar. Access ayrıca veritabanınızda tanımlanan ilişkileri temel alarak alt formları bir birine bağlamayı dener. Access alt formları nasıl bağlayacağını belirleyemezse, alt form denetiminin Alt Alanları Bağla ve Ana Alanları Bağla özellikleri boş kalır ve aşağıdakileri yaparak bu özellikleri el ile ayarlamanız gerekir:

1.       Alt form denetimini bir kez tıklatarak seçin.

2.       Özellik sayfası görünmüyorsa, görüntülenmesi için F4 tuşuna basın.

3.       Özellik sayfasının Veri sekmesinde, Alt Alanları Bağla özellik kutusunun yanındaki düğmesini tıklatın. Alt Form Alan Bağlayıcısı iletişim kutusu görüntülenir.

1.        

2.        

3.        

4.       Üst Alanlar ve Alt Alanlar açılan listelerinde, formları bağlamak istediğiniz alanları seçin. Hangi alanları kullanacağınızdan emin değilseniz, Access'in bağlantı alanlarını belirlemeyi denemesini sağlamak için Öner'i tıklatın. İşleminiz bittiğinde, Tamam'ı tıklatın.

Formları bağlamak için kullanmak istediğiniz alan görünmüyorsa, üst formun veya alt formun kayıt kaynağını düzenleyerek, bağlanan alanın orada olmasını sağlamanız gerekebilir. Örneğin, form bir sorguyu temel alıyorsa, bağlantı alanının sorgu sonuçlarında bulunduğundan emin olmanız gerekir.

       5.       Formları kaydedin ve Form görünümüne geçin ve ardından formun istediğiniz gibi çalıştığını doğrulayın.